ਯਾਦਗਾਰ

ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਮੀਤੇ ਦਾ ਕੰਮ ਕਸ਼ਮਕਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੰਗਾ ਚੱਲ ਨਿਕਲਿਆ ਸੀ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਮੋਹ ਜਾਗਿਆ । ਅੱਜ ਕਈ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਮਗਰੋਂ ਇੰਗਲੈਂਡ ਤੋਂ ਮੀਤਾ ਆਪਣੇ ਵਤਨ ਕੁੱਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਪਰਤਿਆ। ਵਤਨ ਆ ਕੇ ਮੀਤੇ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਤਾ॥ਾ ਹੋ ਗਈਆਂ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਸਦੀ ਵਿਧਵਾ ਮਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਭ ਕੁਝ ਵੇਚ ਵੱਟ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ ਭੇਜਿਆ ਸੀ ਤੇ ਪਿੱਛੋਂ ਉਸ ਦੀ ਵਿਚਾਰੀ ਮਾਂ ਤੰਗ ਤੁਰਸ਼ੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਬਿਤਾਉਂਦੀ ਹੋਈ ਚੱਲ ਵਸੀ ਸੀ ਤੇ ਮੀਤਾ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੇ ਸੰਸਕਾਰ ਮੌਕੇ ਵੀ ਪਿੰਡ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕਿਆ ਸੀ।
ਪਿੰਡ ਆ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਬਹੁਤ ਯਾਦ ਆ ਰਹੀ ਸੀ । ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਤਾਜਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਸੋਚਿਆ । ਕਿਸੇ ਨੇ ਸਕੂਲ, ਕਿਸੇ ਡਿਸਪੈਂਸਰੀ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਮੰਦਰ-ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਧਰਮਸ਼ਾਲਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ। ਮੀਤਾ ਕੋਈ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ । ਸੋਚਾਂ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਿਆ ਹੋਇਆ ਮੀਤਾ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਮਿੱਤਰ ਕੋਲ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਲਾਹ ਲੈਣ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਦੋਸਤ ਬੋਲਿਆ ਕਿ 'ਮੀਤੇ ਯਾਰ ਤੇਰੀ ਇਹ ਗੱਲ ਮੈਨੂੰ ਬੜੀ ਚੰਗੀ ਲੱਗੀ ਕਿ ਤੂੰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਏ, ਅੱਜ ਦੇ ॥ਮਾਨੇ 'ਚ ਨਹੀਂ ਕੌਣ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੋਚਦਾ ਏ, ਮੇਰੀ ਤਾਂ ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਇਹੀ ਰਾਇ ਐ ਕਿ ਤੇਰੇ ਜਾਣ ਪਿੱਛੋਂ ਚਾਚੀ ਇੱਥੇ ਤੰਗ ਤੁਰਸ਼ੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਬਿਤਾਉਂਦੀ ਹੋਈ.... ਚੱਲ ਵਸੀ...... ਤਿਲ ਤਿਲ ਪਾਈ ਪਾਈ ਕਰਦੀ ਚੱਲ ਵਸੀ । ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਤੂੰ ਅਜਿਹਾ ਇੱਕ ਆਸ਼ਰਮ ਬਣਾਵੇਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਬਿਰਧ ਲੋਕ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰ ਸਕਣ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਸਹਾਰਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ.......ਤੇ ਆਸ਼ਰਮ ਬੁਢਾਪੇ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਡੰਗੋਰੀ ਬਣ ਸਕੇ।' ਮੀਤੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਦੀ ਸਲਾਹ ਪਸੰਦ ਆ ਗਈ ਤੇ ਉਹ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਆਸ਼ਰਮ ਬਣਵਾ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਗੇਟ ਉੱਪਰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਖਵਾ ਕੇ ਇਸ ਆਸ ਨਾਲ ਵਾਪਿਸ ਇੰਗਲੈਂਡ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅੱਗੇ ਤੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਬਿਰਧ ਵਿਅਕਤੀ ਬੇਵਾਰਸਾ ਨਹੀਂ ਮਰੇਗਾ ।